Symbool | In | Protonen/elektronen | 49 |
---|---|---|---|
Groep | 13 | Isotopen | 113In, 115In |
Periode | Elektronenconfiguratie | [Kr] 5s2 4d10 5p1 | |
Blok | p | Elektronegativiteit | 1,5 (Pauling) |
Bij kamertemperatuur | vast | Atoomstraal | 166 10-12m |
Dichtheid | 7310 kg m-3 | Relatieve atoommassa | 114.82 |
Smeltpunt | 157 oC (430 K) |
Soortelijke warmte | J kg-1K-1 |
Kookpunt | 2072 oC (2345 K) |
Warmtegeleidingscoëfficiënt | W m-1K-1 |
Lagers F1-motor
Indium legeert gemakkelijk met vele metalen. Toegevoegd aan staal (maximaal 4 %) leidt het tot een hogere corrosiebestendigheid. Het is zeer geschikt voor gebruik in verbrandingsmotoren omdat het ook de wrijvingsweerstand verlaagt. Een dunne coating van indium (of een indiumlegering) kan voorkomen dat zuigers van motoren vastlopen. Je vindt zo'n coating vooral bij motoren die grote prestaties moeten leveren bij hoge temperaturen, zoals bij vrachtauto's en racewagens. Ook de kogellagers van racewagens zijn vaak van een indiumhoudende coating voorzien.
Glijlager
Indium is een legeringselement in glijlagerstaal. Het bevordert in sterke mate het loopvermogen van de lagers. Toevoegen van indium aan lood(legeringen) voor lagers bevordert bovendien de corrosiebestendigheid.
Zonnecel
Indium is een halfgeleider (zie ook 14 - Silicium). Het wordt gebruikt in zonnecellen, ook in combinatie met andere elementen: indiumselenide (InSe2), indiumgalliumnitride (InGaN) en koper-indium-diselenide (CuInSe2). Koper-indium-galliumselenide is een veelgebruikt materiaal voor dunne, flexibele zonnecellen. Het heeft in die toepassing een bijzonder hoge efficiëntie (zo'n twintig procent).
Soldeer
Een mengsel van 76 % gallium en 24 % indium is laagsmeltend; het wordt al vloeibaar net boven kamertemperatuur. Het vindt toepassing bij het solderen van sieraden. Indium kan soldeer vormen met een grote variëteit aan stoffen, zoals goud, lood, keramiek en glas.
Glascoating
Glas voor onder ander vliegtuigramen en gevelbeplating krijgt vaak een coating van indiumoxide of indiumtinoxide. Het is isolerend en maakt het glas transparant; bovendien geleidt een dergelijk laagje elektrische stroom, zodat vliegtuigramen verwarmd kunnen worden.
In platte TV-schermen of laptops fungeert glas met indiumoxide als bovenliggende, transparante elektrode. Deze maakt het mogelijk de onderliggende vloeibare kristallen te schakelen zodat ze al dan niet licht doorlaten. Het scherm bevat meestal ook een beschermingslaag van indiumoxide.
De toevoeging van indiumoxide (In2O3) geeft glas een lichtgele tint. Het wordt onder andere gebruikt in auto's.
Medisch onderzoek
De radioactieve isotoop 111In (halfwaardetijd: 67,4 uur) wordt in verschillende verbindingen toegepast voor medisch onderzoek. Bijvoorbeeld voor het opsporen van afwijkingen in de ophoping van bloedplaatjes of de dreigende afstoting van getransplanteerde nieren. Met 111In gemerkte bloedplaatjes zijn met behulp van gammacamera's te traceren. Ook rode bloedlichaampjes (bijvoorbeeld voor het opsporen van verborgen maag- en darmbloedingen) en witte bloedlichaampjes (voor het opsporen van ontstekingen, abcessen en tumoren) kunnen met 111In worden gemerkt. Andere toepassingen zijn het vaststellen van het lekken van hersenvloeistof (bij schedelbasisfracturen), het traceren van cysten in de hersenen en het onderzoek naar beschadiging aan de hartspier.
Meer toepassingen
Als element en in legeringen
- beschermlaag metalen (50 mm; aan te brengen door diffusie bij 180 °C)
- drager voor halfgeleiders (met Ge)
- droge batterij (met Zn; vervanger van Hg)
- elektrische contacten
- lage druk natriumlampen (met SnO; zorgt voor beter rendement)
- kernreactorregelstaaf (neutronenvanger; met Ag en Cd)
- smeltveiligheid, sprinklerinstallatie
- spiegels, reflectoren
In verbindingen
- computerschakelingen InP
- detectoren voor het opsporen van magneetvelden InAs
- halfgeleiders InSe2, InS6
- kathodestraalbuizen InP
- lasers InSb, InAs, InP
- natriumlampen In2O3