Symbool | Hg | Protonen/elektronen | 80 |
---|---|---|---|
Groep | 12 | Isotopen | 198Hg, 199Hg, 200Hg, 201Hg, 202Hg, 204Hg |
Periode | Elektronenconfiguratie | [Xe] 6s2 4f14 5d10 | |
Blok | d | Elektronegativiteit | 1,4 (Pauling) |
Bij kamertemperatuur | vloeibaar | Atoomstraal | 152 10-12m |
Dichtheid | 13546 kg m-3 | Relatieve atoommassa | 200.59 |
Smeltpunt | -39 oC (234 K) |
Soortelijke warmte | 138 J kg-1K-1 |
Kookpunt | 357 oC (630 K) |
Warmtegeleidingscoëfficiënt | 10.4 W m-1K-1 |
Wegverlichting, hoogtezon
Gasontladingsbuizen met kwikdamp (zie ook 10 - Neon) leveren licht met een vrij hoog aandeel ultraviolette straling. Lagedruklampen produceren veel ultraviolet licht met een golflengte van 253,7 nm (en deels 185 nm). In hogedruklampen (tot 200.105 Pa) neemt de hoeveelheid in het zichtbare licht toe.
Lagedrukkwiklampen worden toegepast in reprografische apparatuur, in de fotochemie, de spectroscopie en in hoogtezonnen (zonnebanken). Hogedrukkwiklampen worden gebruikt in schijnwerpers voor terrein- en wegverlichting.
De UV-straling wordt omgezet tot wit licht door het aanbrengen van met cerium-ionen gedoteerd Mg(PO3)2 dat op de lamp is aangebracht.
Spaarlamp
Voor spaarlampen worden kleine gasontladingsbuizen gebruikt met kwikdamp. Deze buizen geven een hoge lichtopbrengst bij een laag vermogen. Spaarlampen mogen niet bij het restafval maar moeten apart ingezameld worden.
Drukmeting (historisch)
Kwik werd vroeger veel gebruikt voor de meting van druk, met als bekendste de luchtdruk (barometer) en de bloeddruk. Ook dit is tegenwoordig verboden, maar de eenheid van bloeddruk is nog steeds 'millimeter kwik' (mm Hg). Een bloeddruk van 120 mm Hg kan dus in een buisje 12 cm aan kwik omhoogdrukken.
Thermometer
Wie nog oude thermometers heeft kan daar kwik in aantreffen. Het metaal is daarvoor zeer geschikt vanwege een constante uitzettingscoëfficiënt en grote dichtheid. Tegenwoordig is dat verboden.
Meer toepassingen
Als element en in legeringen
- diffusiepomp
- elektrische contacten (o.a. in veiligheidscircuits; kwik blijft vloeibaar en oxideert niet)
- elektrode, o.a. bij productie van chloor
- fluorescentiebuis
- neonbuis
In verbindingen
- detonator Hg(ONC)2
- pigment HgS
- ontsmettingsmiddel HgCl2
- pigment voor porselein HgCl + Au
Vanwege de gezondheidsrisico's en de daarmee samenhangende regelgeving worden kwik (met name in open systemen) en kwikverbindingen steeds minder toegepast.